سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر یک روش تشخیصی است که برای بررسی قسمت انتهایی روده بزرگ (کولون) مورد استفاده قرار می‌گیرد. در طول آزمایش سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر، یک لوله نازک و منعطف به نام سیگموئیدوسکوپ وارد رکتوم بیمار می‌شود.

یک دوربین کوچک در نوک لوله یا همان سیگموئیدوسکوپ امکان مشاهده درون رکتوم و بیشتر قسمت‌های سیگموئید، از روده بزرگ را برای پزشک فراهم می‌کند. در صورت لزوم، در طول یک آزمایش سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر نمونه‌های بافتی (بیوپسی‌ها) از بخش انتهایی روده بزرگ بیمار برداشته می‌شود.

دلایل انجام روش

متخصص داخلی ممکن است انجام آزمایش سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر به دلایل زیر توصیه کند:

• بررسی نشانه‌ها و علائم گوارشی

آزمایش سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر به پزشک در یافتن علل احتمالی درد شکمی، خونریزی رکتومی، تغییراتی در عادات روده، اسهال مزمن و سایر مشکلات روده‌ای کمک می‌کند.

• غربالگری سرطان کولون

اگر بیمار سن 50 یا بالاتر داشته باشد و فاکتور خطری به غیر سن برای ابتلا به سرطان کولون نداشته باشد (که بیمار را در معرض خطر متوسط قرار می‌دهد) متخصص داخلی انجام آزمایش سیگموئیدوسکوپی قابل انعطاف را هر پنج سال یکبار به منظور غربالگری سرطان کولون توصیه می‌کند.

سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر یک گزینه برای غربالگری سرطان کولون است اما گزینه‌های دیگری نیز بدین منظور وجود دارند که امکان مشاهده کولون را به طور کامل در اختیار پزشک قرار می‌دهند. بیمار می‌تواند در مورد گزینه‌های موجود با پزشک متخصص داخلی مشورت کند.

آمادگی پیش از روش

قبل از انجام آزمایش سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر، بیمار باید کولون خود را تخلیه کند. باقی ماندن هر ماده‌ای در کولون بیمار ممکن است تصاویر به دست آمده از کولون و رکتوم را برای پزشک ناواضح سازد.

پزشک دستورالعمل‌هایی را به منظور تخلیه روده در اختیار بیمار قرار می‌دهد. ممکن است از بیمار درخواست شود موارد زیر را در نظر داشته باشد:

• در نظر داشتن رژیم غذایی خاص قبل از تست سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر

عموما بهتر است بیمار روز قبل از تست چیزی نخورد. نوشیدنی‌ها تنها به نوشیدنی‌های رقیق مانند آب، غذاهای آبکی، نوشیدنی‌های گازدار و چای و قهوه بدون شیر یا خامه محدود می‌شود. بیمار نباید در نیمه شب قبل از سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر چیزی بخورد یا بیاشامد.

• مصرف ملین در شب قبل از آزمایش سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر

بیمار می‌تواند ملین را در فرم قرص یا محلول استفاده کند.

• استفاده از یک کیت تنقیه

در برخی موارد، بیمار ممکن است از یک کیت تنقیه غیر نسخه‌ای (در شب قبل از تست یا چند ساعت قبل از سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر) برای تخلیه کولون استفاده کند. در شرایطی ممکن است بیمار از دو کیت تنقیه قبل از انجام سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر استفاده کند.

• تنظیم داروهای مصرفی

بیمار باید پزشک را از داروهای مصرفی خود حداقل یک هفته قبل از سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر آگاه سازد خصوصا در مواردی که بیمار به دیابت مبتلا است، از داروهای یا مکمل‌هایی استفاده می‌کند که دارای آهن هستند و یا از آسپیرین یا سایر داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کند. ممکن است به تنظیم دوز داروی مصرفی یا قطع موقتی دارو نیاز باشد.

نحوه انجام روش

بیمار پس از پوشیدن لباس مخصوص در سمت چپ پزشک روی میز معاینه دراز کشیده و معمولا زانوهای خود را به سمت داخل شکم جمع می‌کند. سپس پزشک لوله‌ای به همراه یک دوربین کوچک (سیگموئیدوسکوپ) را از طریق ناحیه مقعدی وارد بدن بیمار کرده و به منظور مشاهده بهتر از طریق این لوله روده را با هوا پر می‌کند. زمانی که لوله از هوا پر می‌شود، یا حرکت می‌کند ممکن است فرد کمی احساس گرفتگی یا نیاز فوری به دفع احساس کند.

این روش تشخیصی به طور معمول حدود 15 دقیقه طول می‌کشد و ممکن است در حین تصویربرداری، اندکی نمونه برداری نیز انجام گیرد. استفاده از بی‌حسی در این آزمایش ضروری نیست. در صورتی که پزشک پولیپی مشاهده کند، احتمالا به انجام کولونوسکوپی در آینده توصیه می‌کند.

خطرات و عوارض احتمالی

آزمایش سیگموئیدوسکوپی قابل انعطاف خطرات کمی به دنبال دارد. برخی از عواقب سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر که به ندرت اتفاق می‌افتند شامل موارد زیر هستند:

• خونریزی از محلی که نمونه برداری بافتی (بیوپسی) انجام شده است.
• یک شکاف در دیواره کولون یا رکتوم

پس از عمل

پس از این روش، ممکن است درد خفیف شکمی احساس کنید. همچنین ممکن است تا چند ساعت احساس پری یا عبور گاز از روده‌ها را احساس کنید که معمولا با راه رفتن بهتر می‌شود. پس از این روش محدودیت غذایی وجود ندارد و می‌توانید به سبک زندگی معمول خود ادامه دهید.

پزشک نتایج سیگموئیدوسکوپی را بررسی و در اختیار بیمار قرار می‌دهد.

در صورتی که پزشک مورد غیرطبیعی در روده پیدا نکند، نتیجه منفی بوده و بر اساس توصیه‌های پزشکی هر پنج سال نیاز است این آزمایش تکرار شود. اما در صورتی که پزشک در این معاینه به توده یا پولیپی برخورد کرد، یا در نمونه‌ی برداشته شده اختلالی مشاهده کرد، برای بررسی‌های بیشتر کولونوسکوپی را توصیه می‌کند تا بتوان تصمیم دقیق‌تری گرفت.

سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر امکان مشاهده تمام کولون را برای پزشک فراهم نمی‌کند. در نتیجه، هر نوع سرطان یا پولیپی که نواحی بالاتر قرار داشته باشند در سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر به تنهایی تشخیص داده نمی‌شود.